Wat is schematherapie?
Schematherapie (ontwikkeld door Young, 2003) komt voort uit de cognitieve gedragstherapie en focust zich op emoties (emotieregulatie) en biografische aspecten (jeugdervaringen). Schema’s zijn belangrijke overtuigingen en gevoelens die u over uzelf en over uw omgeving hebt. U neemt de schema’s als waarheid aan zonder daarbij de vraag te stellen of dit klopt met de werkelijkheid. Een schema is over het algemeen een langdurig en stabiel patroon van reageren dat zich langzaam ontwikkelt in de kindertijd en kleur geeft aan de manier waarop de omgeving wordt waargenomen. We zijn ons doorgaans niet bewust van onze schema’s. Als u bijvoorbeeld als kind hebt geleerd dat u onbekwaam bent, dan twijfelt u er niet aan dat u dat bent en houdt u dat (als schema) ook in stand in de volwassenheid. Daardoor ontwikkelt u een negatief zelfbeeld met als gevolg: negatieve emoties, negatieve gedachten en negatief gedrag.
Waarom schematherapie?
Als u problemen hebt om uw emoties goed te kunnen reguleren, geen goede controle hebt op uw impulsen of u geremd voelt door bepaalde angsten. Maar ook als u telkens terugkerende problemen hebt met uw omgeving, geen zelfstandige keuzen durft te maken of u bijvoorbeeld angstig aan anderen probeert vast te klampen. Als een schema door een bepaalde gebeurtenis geactiveerd wordt, gaat dat meestal hand in hand met intense emoties zoals angst, verdriet of zich afgewezen of verlaten voelen.
Doel
Bewust worden van vaste denk- en gedragspatronen die als een rode draad door de sessies lopen. De nadelen van het vasthouden van bepaalde denk- en gedragspatronen worden besproken. Als de belangrijkste schema’s zijn ontrafeld, worden er nieuwe schema’s gemaakt met als doel te veranderen en denk- en gedragspatronen te ontwikkelen die meer in overeenstemming zijn met eigen behoeften en belangen.
Effect
- Verbondenheid met de omgeving;
- Toename van zelfvertrouwen en versterkte autonomie (onafhankelijkheid);
- Erkenning vinden in uzelf en minder gericht zijn op de ander;
- Meer openheid en minder kritisch naar uzelf en uw omgeving;
- Inzicht krijgen wanneer schema’s bij u getriggerd worden;
- Toename van veiligheid, warmte, respect en een positief zelfbeeld;
- Acceptatie van uzelf, uw positieve kanten kennen en die van uw omgeving.
Naar de andere behandelmethoden:
Duur
Tien tot vijftien sessies.
De eerste drie/vier sessies zijn nodig om schema’s in kaart te brengen. Er wordt veel aandacht besteed aan veiligheid, emotieregulatie en biografische aspecten. De belangrijkste schemadomeinen die verbonden zijn met de vraagstelling worden in beeld gebracht. Afhankelijk van de vraagstelling kunnen er meer sessies nodig zijn in de eerste fase.
In deze werkfase (vier/vijf sessies) worden nieuwe realistische schema’s opgesteld en worden er oefeningen gedaan die helpen om oude beelden los te laten en nieuwe hiervoor in de plaats te laten komen. Zodra er herkenning is van oude patronen, kunt u ook met meer gemak verbanden leggen met situaties die in het verleden hebben plaatsgevonden.
In de laatste fase wordt aandacht besteed aan vaardigheden om nieuwe schema’s vast te houden en te implementeren in gedrag en opstelling naar de omgeving. Mentaliseren kan hierbij ook helpen als interventie.
